Η σπηλιά και το παρεκκλήσι του Αγίου Φανουρίου
Αντρούλλας Σούπασιη
Η σπηλιά του Αγίου Φανουρίου
Στα βορειοδυτικά του χωριού, πάνω σε έναν πανύψηλο και απόκρημνο βράχο,
με τη θάλασσα της Κερύνειας πότε να τον κτυπά αλύπητα και μανιασμένα και
πότε να τον χαϊδεύει απαλά σαν να τον νανουρίζει, βρίσκεται η σπηλιά του Αγίου
Φανουρίου. Βρίσκεται εκεί, δίπλα από το ερειπωμένο πλέον παραθαλάσσιο
«εργοστάσιο του Σεβέρη» που οι Τούρκοι σφετεριστές το κατεδάφισαν και
έκτισαν στη θέση του ένα πολυτελές ξενοδοχείο. Εκεί όπου τα πολύχρωμα
αγριολούλουδα που επιμένουν να φυτρώνουν υπομονετικά κάθε χρόνο στα
βράχια. Βρίσκεται εκεί, που η μυρωδιά της θάλασσας σου προκαλεί αισθήματα
ευφορίας, ηρεμίας και γαλήνης.
Ο βράχος αυτός σε τίποτα δεν θυμίζει τα δαντελωτά ακρογιάλια του χωριού. ΄Ενας
βραχώδης λόφος, με ένα μονοπάτι να σε οδηγεί στην πίσω πλευρά του, όπου
από κάτω ο απόκρημνος βράχος κόβεται κάθετα. Στο βάθος η θάλασσα σκούρα,
ρουφήχτρα. Κοιτάς κάτω και ζαλίζεσαι. Το μονοπάτι, από σκαλιά σκαλισμένα στο
βράχο, σε οδηγεί λίγα μέτρα πιο κάτω. Μια πόρτα στον κάθετο βράχο. Η σπηλιά
του Αγίου! Το εσωτερικό της θυμίζει μικρογραφία εκκλησίας.
Κατά την παράδοση, ο ΄Αγιος Φανούριος, καταδιωγμένος από τους Σαρακηνούς
διέσχισε τη θάλασσα που χωρίζει τις ακτές της Κερύνειας και τα νότια παράλια
της Μ. Ασίας, κολυμπώντας με το άλογό του, το οποίο ξεψύχησε μόλις έφτασαν
στην ακτή. Ο ΄Αγιος κρύφτηκε στη σπηλιά και σώθηκε από τους διώχτες του,
συνεχίζοντας την πορεία του προς άλλα νησιά (Ρόδο και Κρήτη). Από τότε η
σπηλιά αγιάστηκε και γέμισε με εικονίσματα του Αγίου. Η σπηλιά αυτή, σύμφωνα
με τον βοηθό έφορο αρχαιοτήτων Γιάννη Κλεάνθους, πιθανότατα να ήταν
αρχαίος ελληνιστικός τάφος, που χρησιμοποιήθηκε ως σκήτη από τους πρώτους
χριστιανούς.
Οι προσκυνητές προσπαθούσαν να ξεκολλήσουν από τον βράχο κόκαλα του
αλόγου του Αγίου, για να τα χρησιμοποιήσουν για θεραπευτικούς σκοπούς.
Θεωρούσαν ότι θεράπευε σχεδόν όλες τις ασθένειες. Σήμερα υπάρχουν ακόμη
στον βράχο απολιθωμένα κομμάτια από τα κόκκαλα αυτά.
Σύμφωνα με μαρτυρία του Παπακυριάκου, όταν ο ίδιος ήταν δέκα χρονών και
έπαιζε με άλλα παιδιά στην περιοχή της σπηλιάς του Αγίου Φανουρίου, ήρθε
κάποιος με μοτοσικλέτα και με κάποια εργαλεία που είχε μαζί του, ξεκόλλησε
από τον βράχο το κεφάλι του ζώου και το πήρε μαζί του. Αυτό το επιβεβαιώνει
και η Μαρία Τσαγγαρίδη* «ήρτεν ένας τζιαι έφκαλε το κούτρανο του αππάρου
τζαιεπήρε το μαζί του πας τη μοτόρα».
Τον ΄Αγιο Φανούριο τον ευλαβούνται πολύ οι κάτοικοι της κοινότητάς μας και
όχι μόνο. Εκτός από τους Αϊγιωρκίτες, καθημερινά κατέφθαναν για προσκύνημα
Κερυνειώτες, Τριμιθιώτες, Καρμιώτες, Λαπηθιώτες, Καραβιώτες. Πιο παλιά
έρχονταν πεζή, και αργότερα με πιο σύγχρονα μέσα. Επίσης πολλοί Λευκωσιάτες
έδιναν ευλαβικά το παρόν τους. Ακόμη κι από την Ελλάδα επισκέπτονταν τη
σπηλιά του Αγίου, για να προσευχηθούν.
«Έρχονταν απ’ όλα τα μέρη της Κύπρου αλλά και από την Ελλάδα. Όσοι
είχαν ξενιτεμένους και αργούσαν να πάρουν γράμμα από τους δικούς τους
έρχονταν να φέρουν τη φανουρόπιτα και να προσευχηθούν», όπως μας έλεγε ο
Παπακυριάκος.
«Έφερναν τα ρούχα των αρρώστων μωρών τους και τα άφηναν στη σπηλιά για
να τα κάνει ο Άγιος καλά», λέει η Μαρία Τσαγγαρίδη.
Πίτα Αγίου Φανουρίου
΄Ενα έθιμο, σχετικό με τη λατρεία του Αγίου Φανουρίου, ήταν οι «πίτες του
Αγίου», που έφερναν μαζί τους οι προσκυνητές. ΄Ηταν ένα είδος γλυκίσματος που
έφτιαχαν οι γυναίκες με εφτά μόνο υλικά: χυμό πορτοκαλιού, ζάχαρη, ηλιέλαιο,
κανέλα, αλεύρι, μπέικεν πάουτερ, σταφίδες. ΄Επαιρναν στη σπηλιά, προσεύχονταν
με την πίστη ότι ο ΄Αγιος θα φανέρωνε τις επιθυμίες τους, θα έβρισκαν κάτι που
έχαναν, θα φώτιζε τους φοιτητές να περάσουν τις εξετάσεις τους, θα έστελλε
γαμπρό στα ανύπαντρα κορίτσια.
Η παράδοση λέει ότι η μάνα του Αγίου ήταν αμαρτωλή και τρομερά τσιγκούνα
και δεν βοηθούσε κανένα. Η μόνη ελεημοσύνη που έκανε στη ζωή της ήταν μία
κλωστή και ένα κρεμμύδι.
Γι’ αυτό και ο Άγιος ζητά από τους πιστούς να προσευχηθούν και να παρακαλέσουν
τον Θεό «ο Θεός να ελεήσει και να συγχωρέσει τη μάνα του Αγίου Φανουρίου»
με την ελπίδα ότι ο Θεός θα την συγχωρέσει.
Το παρεκκλήσι του Αγίου Φανουρίου
Πάνω στα βράχια, δίπλα από τη θάλασσα, πάνω από τη σπηλιά του Αγίου,
ξεφύτρωσε το μικρό ξωκλήσι του Αγίου Φανουρίου μας. Οι απλές γραμμές
της αρχιτεκτονικής του, το κατάλευκο χρώμα σε συνδυασμό με το γαλάζιο
της θάλασσας και το άγριο τοπίο των βράχων, μαγεύουν τον επισκέπτη, τον
προσκυνητή.
Το εκκλησάκι το έκτισε ο Κώστας Πίττας με τη σύζυγό του Μαρούλα, αφού το
είχαν κάνει τάμα, όταν ο ΄Αγιος τους θεράπευσε. (Η οικογένεια Πίττα και συγγενείς
τους ήταν μόνιμοι παραθεριστές στο χωριό μας). Το κτίσιμο τελείωσε περίπου το
1972.
΄Οπως μας ανέφερε ο ΄Αθως Πίττας, γιος του κτήτορα, ο πατέρας του συνήθιζε
να πηγαίνει στο ξωκλήσι κάθε Κυριακή και να παρακολουθεί τη Θεία Λειτουργία
που μεταδιδόταν από ένα ραδιοφωνάκι που έπαιρνε μαζί του.
Στο εκκλησάκι ετελείτο λειτουργία τρεις φορές τον χρόνο. Την Πέμπτη της
Διακαινησίμου, την Πέμπτη της Αναλήψεως και την ημέρα της γιορτής του Αγίου,
στις 27 Αυγούστου.
Η τελευταία λειτουργία - Η προσφυγιά
΄Ανοιξη του 1974, και τι άνοιξη ήταν! Τόση ομορφιά, τόσο ολάνθιστη φύση
με χίλια χρώματα, να μοσχοβολούν τα περιβόλια με τα λεμονόδεντρα και οι
κήποι να είναι ολάνθιστοι. Ν’ ατενίζουμε τον Πενταδάκτυλο με το κάστρο του
΄Αη Λαρκού και κάτω ο φλοίσβος της θάλασσας να μας νανουρίζει. Η μελωδική
φωνή του ιερέα μας, Παπακυριάκου, μαζί με τους ψάλτες Κύρο Πίστο και Γιώργο
Χατζηκωστή, να μας δυναμώνει την προσευχή, σαν να ζούσαμε στον Παράδεισο!
΄Ηταν Πέμπτη της Αναλήψεως του 1974. Αυτή ήταν η τελευταία λειτουργία στο
κατάλευκό μας εκκλησάκι...
Δυστυχώς, το εκκλησάκι δεν μπόρεσε να γνωρίσει καλά τους κατοίκους του
χωριού. Λίγο καιρό μετά το κτίσιμό του, αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν τόσο
ανέλπιστα και τόσο βάναυσα, παίρνοντας το δρόμο της προσφυγιάς που τους
κτύπησε ανελέητα. Το χωριό είναι το πρώτο στο οποίο αποβιβάζονται οι Τούρκοι
και σκλαβώνεται. Χάθηκαν συγγενείς, φίλοι, σπίτια, περιβόλια. Η εκκλησία του
χωριού και το παρεκκλήσι του Αγίου λεηλατούνται, ερημώνονται...
Σήμερα, μετά «το άνοιγμα» των οδοφραγμάτων, τη σπηλιά του Αγίου Φανουρίου
επισκέπτονται προσκυνητές για να προσευχηθούν και με θλίψη αντικρύζουν την
περιβαλλοντική καταστροφή του τοπίου. Τους απαγορεύεται η πρόσβαση στο
μικρό εκκλησάκι.
Ο ΄Αγιος Φανούριος
Ο ΄Αγιος Φανούριος είναι ΄Αγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η ιστορική ύπαρξή
του αγνοήθηκε μέχρι και τον 14ο αιώνα, οπότε ανευρέθη η εικόνα του στο νησί
της Ρόδου. Σύμφωνα με την εικόνα του, ήταν νεαρός στρατιώτης, ο οποίος υπέστη
12 μαρτύρια. Γι’ αυτό λέγεται και Μεγαλομάρτυρας.
Από την εύρεση της εικόνας του θεωρείται προστάτης του νησιού της Ρόδου.
Γρήγορα, όμως, η φήμη του ως Αγίου απλώθηκε σε όλα τα Δωδεκάνησα, τη
Χίο, την Κύπρο και στον υπόλοιπο ελληνικό χώρο. Σήμερα υπάρχουν πολλές
εκκλησίες αφιερωμένες στο όνομά του.
Ο ΄Αγιος Φανούριος είναι χωρίς αμφιβολία μία άγια, σημαντική μορφή, που
ξεχωρίζει με τον δικό του τρόπο ανάμεσα στους άλλους Αγίους. Είναι από τους πιο
αγαπητούς Αγίους σε όλο τον ελληνικό λαό και γιορτάζεται στις 27 Αυγούστου.
Κάνει αρκετά θαύματα στους πιστούς που επικαλούνται το όνομά του. Ποιός δεν
θυμάται τη γιαγιά του να λέει «΄Αγιε μου Φανούριε, φανέρωσε...» και να τάζει
πίτα ή κερί στη χάρη του!
Για τους απλούς ανθρώπους, ο ΄Αγιος Φανούριος είναι η μορφή που πάντοτε θα
βοηθά να βρεθούν τα χαμένα. Από γαμπρούς και νύφες, την υγεία σε κάποιο
άρρωστο, μέχρι απωλεσθέντα πρόσωπα και αντικείμενα.
Για μια στιγμή...
Μενέλαου Πίττα
Ο γέρος μου βρήκε τον ΄Αγιό του το 1970. Τού ‘κτισε
και ξωκλήσι εκεί στην πατρίδα τη μικρή πάνω από τη
σπηλιά.
Ο ΄Αγιος φθάνει στο χωριό προερχόμενος από τη
Μικρά Ασία, κυνηγημένος από τους διώκτες του
Χριστιανισμού.
Βγαίνει στα βράχια σε σπηλιά πάνω από τη θάλασσα.
Η σπηλιά γίνεται το καταφύγιό του και μετά χώρος
προσκυνήματος για τους ντόπιους. Τα βράδια, με
αγριεμένη θάλασσα, ο ΄Αγιος καλπάζει με το άλογό του
πάνω από τα κύματα, για να τα ησυχάσει.
Μετά, κουρασμένος αλλά ήσυχος, αφού προστάτευσε όσους κινδύνευσαν,
γυρίζει στη σπηλιά, τινάζει τα φύκια από πάνω του, επιστρέφει στην εικόνα και
παριστάνει τον ξύλινο.
Εκεί στην πατρίδα τη μικρή, η ζέστη, τα βράχια και το φως, η απλότητα, η πραότητα
και η διακριτικότητα των ανθρώπων, τα μικρά σπίτια δίπλα στη θάλασσα δίναν
όλα την αίσθηση του ιερού και ευλογημένου. Κάτι ζωογόνο συντηρούσε τα πάντα.
Η μαγεία του Θεού και των ανθρώπων επενεργούσε ακόμη. Το φως διείσδυε
κατευθείαν στην ψυχή σε μια μεταφυσική ευδαιμονία. ΄Ενιωθες τον άνθρωπο να
αφήνεται στις φυσικές δυνάμεις και να αρκείται στον απλό τρόπο.
Και σε μια μέρα οι ΄Αγιοι έφυγαν τόσο μυστηριακά όπως ήλθαν. Την ημέρα της
Αναλήψεως την ΄Ανοιξη του 1974.
Τότε έγινε και η τελευταία λειτουργία στο ξωκλήσι του Αγίου Φανουρίου του
Αϊγιωρκίτη από τον Παπακυριάκο.
Οι τόποι αυτοί θα ανήκουν πάντα στους Αγίους τους.
Αντρούλλας Σούπασιη
Η σπηλιά του Αγίου Φανουρίου
Στα βορειοδυτικά του χωριού, πάνω σε έναν πανύψηλο και απόκρημνο βράχο,
με τη θάλασσα της Κερύνειας πότε να τον κτυπά αλύπητα και μανιασμένα και
πότε να τον χαϊδεύει απαλά σαν να τον νανουρίζει, βρίσκεται η σπηλιά του Αγίου
Φανουρίου. Βρίσκεται εκεί, δίπλα από το ερειπωμένο πλέον παραθαλάσσιο
«εργοστάσιο του Σεβέρη» που οι Τούρκοι σφετεριστές το κατεδάφισαν και
έκτισαν στη θέση του ένα πολυτελές ξενοδοχείο. Εκεί όπου τα πολύχρωμα
αγριολούλουδα που επιμένουν να φυτρώνουν υπομονετικά κάθε χρόνο στα
βράχια. Βρίσκεται εκεί, που η μυρωδιά της θάλασσας σου προκαλεί αισθήματα
ευφορίας, ηρεμίας και γαλήνης.
Ο βράχος αυτός σε τίποτα δεν θυμίζει τα δαντελωτά ακρογιάλια του χωριού. ΄Ενας
βραχώδης λόφος, με ένα μονοπάτι να σε οδηγεί στην πίσω πλευρά του, όπου
από κάτω ο απόκρημνος βράχος κόβεται κάθετα. Στο βάθος η θάλασσα σκούρα,
ρουφήχτρα. Κοιτάς κάτω και ζαλίζεσαι. Το μονοπάτι, από σκαλιά σκαλισμένα στο
βράχο, σε οδηγεί λίγα μέτρα πιο κάτω. Μια πόρτα στον κάθετο βράχο. Η σπηλιά
του Αγίου! Το εσωτερικό της θυμίζει μικρογραφία εκκλησίας.
Κατά την παράδοση, ο ΄Αγιος Φανούριος, καταδιωγμένος από τους Σαρακηνούς
διέσχισε τη θάλασσα που χωρίζει τις ακτές της Κερύνειας και τα νότια παράλια
της Μ. Ασίας, κολυμπώντας με το άλογό του, το οποίο ξεψύχησε μόλις έφτασαν
στην ακτή. Ο ΄Αγιος κρύφτηκε στη σπηλιά και σώθηκε από τους διώχτες του,
συνεχίζοντας την πορεία του προς άλλα νησιά (Ρόδο και Κρήτη). Από τότε η
σπηλιά αγιάστηκε και γέμισε με εικονίσματα του Αγίου. Η σπηλιά αυτή, σύμφωνα
με τον βοηθό έφορο αρχαιοτήτων Γιάννη Κλεάνθους, πιθανότατα να ήταν
αρχαίος ελληνιστικός τάφος, που χρησιμοποιήθηκε ως σκήτη από τους πρώτους
χριστιανούς.
Οι προσκυνητές προσπαθούσαν να ξεκολλήσουν από τον βράχο κόκαλα του
αλόγου του Αγίου, για να τα χρησιμοποιήσουν για θεραπευτικούς σκοπούς.
Θεωρούσαν ότι θεράπευε σχεδόν όλες τις ασθένειες. Σήμερα υπάρχουν ακόμη
στον βράχο απολιθωμένα κομμάτια από τα κόκκαλα αυτά.
Σύμφωνα με μαρτυρία του Παπακυριάκου, όταν ο ίδιος ήταν δέκα χρονών και
έπαιζε με άλλα παιδιά στην περιοχή της σπηλιάς του Αγίου Φανουρίου, ήρθε
κάποιος με μοτοσικλέτα και με κάποια εργαλεία που είχε μαζί του, ξεκόλλησε
από τον βράχο το κεφάλι του ζώου και το πήρε μαζί του. Αυτό το επιβεβαιώνει
και η Μαρία Τσαγγαρίδη* «ήρτεν ένας τζιαι έφκαλε το κούτρανο του αππάρου
τζαιεπήρε το μαζί του πας τη μοτόρα».
Τον ΄Αγιο Φανούριο τον ευλαβούνται πολύ οι κάτοικοι της κοινότητάς μας και
όχι μόνο. Εκτός από τους Αϊγιωρκίτες, καθημερινά κατέφθαναν για προσκύνημα
Κερυνειώτες, Τριμιθιώτες, Καρμιώτες, Λαπηθιώτες, Καραβιώτες. Πιο παλιά
έρχονταν πεζή, και αργότερα με πιο σύγχρονα μέσα. Επίσης πολλοί Λευκωσιάτες
έδιναν ευλαβικά το παρόν τους. Ακόμη κι από την Ελλάδα επισκέπτονταν τη
σπηλιά του Αγίου, για να προσευχηθούν.
«Έρχονταν απ’ όλα τα μέρη της Κύπρου αλλά και από την Ελλάδα. Όσοι
είχαν ξενιτεμένους και αργούσαν να πάρουν γράμμα από τους δικούς τους
έρχονταν να φέρουν τη φανουρόπιτα και να προσευχηθούν», όπως μας έλεγε ο
Παπακυριάκος.
«Έφερναν τα ρούχα των αρρώστων μωρών τους και τα άφηναν στη σπηλιά για
να τα κάνει ο Άγιος καλά», λέει η Μαρία Τσαγγαρίδη.
Πίτα Αγίου Φανουρίου
΄Ενα έθιμο, σχετικό με τη λατρεία του Αγίου Φανουρίου, ήταν οι «πίτες του
Αγίου», που έφερναν μαζί τους οι προσκυνητές. ΄Ηταν ένα είδος γλυκίσματος που
έφτιαχαν οι γυναίκες με εφτά μόνο υλικά: χυμό πορτοκαλιού, ζάχαρη, ηλιέλαιο,
κανέλα, αλεύρι, μπέικεν πάουτερ, σταφίδες. ΄Επαιρναν στη σπηλιά, προσεύχονταν
με την πίστη ότι ο ΄Αγιος θα φανέρωνε τις επιθυμίες τους, θα έβρισκαν κάτι που
έχαναν, θα φώτιζε τους φοιτητές να περάσουν τις εξετάσεις τους, θα έστελλε
γαμπρό στα ανύπαντρα κορίτσια.
Η παράδοση λέει ότι η μάνα του Αγίου ήταν αμαρτωλή και τρομερά τσιγκούνα
και δεν βοηθούσε κανένα. Η μόνη ελεημοσύνη που έκανε στη ζωή της ήταν μία
κλωστή και ένα κρεμμύδι.
Γι’ αυτό και ο Άγιος ζητά από τους πιστούς να προσευχηθούν και να παρακαλέσουν
τον Θεό «ο Θεός να ελεήσει και να συγχωρέσει τη μάνα του Αγίου Φανουρίου»
με την ελπίδα ότι ο Θεός θα την συγχωρέσει.
Το παρεκκλήσι του Αγίου Φανουρίου
Πάνω στα βράχια, δίπλα από τη θάλασσα, πάνω από τη σπηλιά του Αγίου,
ξεφύτρωσε το μικρό ξωκλήσι του Αγίου Φανουρίου μας. Οι απλές γραμμές
της αρχιτεκτονικής του, το κατάλευκο χρώμα σε συνδυασμό με το γαλάζιο
της θάλασσας και το άγριο τοπίο των βράχων, μαγεύουν τον επισκέπτη, τον
προσκυνητή.
Το εκκλησάκι το έκτισε ο Κώστας Πίττας με τη σύζυγό του Μαρούλα, αφού το
είχαν κάνει τάμα, όταν ο ΄Αγιος τους θεράπευσε. (Η οικογένεια Πίττα και συγγενείς
τους ήταν μόνιμοι παραθεριστές στο χωριό μας). Το κτίσιμο τελείωσε περίπου το
1972.
΄Οπως μας ανέφερε ο ΄Αθως Πίττας, γιος του κτήτορα, ο πατέρας του συνήθιζε
να πηγαίνει στο ξωκλήσι κάθε Κυριακή και να παρακολουθεί τη Θεία Λειτουργία
που μεταδιδόταν από ένα ραδιοφωνάκι που έπαιρνε μαζί του.
Στο εκκλησάκι ετελείτο λειτουργία τρεις φορές τον χρόνο. Την Πέμπτη της
Διακαινησίμου, την Πέμπτη της Αναλήψεως και την ημέρα της γιορτής του Αγίου,
στις 27 Αυγούστου.
Η τελευταία λειτουργία - Η προσφυγιά
΄Ανοιξη του 1974, και τι άνοιξη ήταν! Τόση ομορφιά, τόσο ολάνθιστη φύση
με χίλια χρώματα, να μοσχοβολούν τα περιβόλια με τα λεμονόδεντρα και οι
κήποι να είναι ολάνθιστοι. Ν’ ατενίζουμε τον Πενταδάκτυλο με το κάστρο του
΄Αη Λαρκού και κάτω ο φλοίσβος της θάλασσας να μας νανουρίζει. Η μελωδική
φωνή του ιερέα μας, Παπακυριάκου, μαζί με τους ψάλτες Κύρο Πίστο και Γιώργο
Χατζηκωστή, να μας δυναμώνει την προσευχή, σαν να ζούσαμε στον Παράδεισο!
΄Ηταν Πέμπτη της Αναλήψεως του 1974. Αυτή ήταν η τελευταία λειτουργία στο
κατάλευκό μας εκκλησάκι...
Δυστυχώς, το εκκλησάκι δεν μπόρεσε να γνωρίσει καλά τους κατοίκους του
χωριού. Λίγο καιρό μετά το κτίσιμό του, αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν τόσο
ανέλπιστα και τόσο βάναυσα, παίρνοντας το δρόμο της προσφυγιάς που τους
κτύπησε ανελέητα. Το χωριό είναι το πρώτο στο οποίο αποβιβάζονται οι Τούρκοι
και σκλαβώνεται. Χάθηκαν συγγενείς, φίλοι, σπίτια, περιβόλια. Η εκκλησία του
χωριού και το παρεκκλήσι του Αγίου λεηλατούνται, ερημώνονται...
Σήμερα, μετά «το άνοιγμα» των οδοφραγμάτων, τη σπηλιά του Αγίου Φανουρίου
επισκέπτονται προσκυνητές για να προσευχηθούν και με θλίψη αντικρύζουν την
περιβαλλοντική καταστροφή του τοπίου. Τους απαγορεύεται η πρόσβαση στο
μικρό εκκλησάκι.
Ο ΄Αγιος Φανούριος
Ο ΄Αγιος Φανούριος είναι ΄Αγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η ιστορική ύπαρξή
του αγνοήθηκε μέχρι και τον 14ο αιώνα, οπότε ανευρέθη η εικόνα του στο νησί
της Ρόδου. Σύμφωνα με την εικόνα του, ήταν νεαρός στρατιώτης, ο οποίος υπέστη
12 μαρτύρια. Γι’ αυτό λέγεται και Μεγαλομάρτυρας.
Από την εύρεση της εικόνας του θεωρείται προστάτης του νησιού της Ρόδου.
Γρήγορα, όμως, η φήμη του ως Αγίου απλώθηκε σε όλα τα Δωδεκάνησα, τη
Χίο, την Κύπρο και στον υπόλοιπο ελληνικό χώρο. Σήμερα υπάρχουν πολλές
εκκλησίες αφιερωμένες στο όνομά του.
Ο ΄Αγιος Φανούριος είναι χωρίς αμφιβολία μία άγια, σημαντική μορφή, που
ξεχωρίζει με τον δικό του τρόπο ανάμεσα στους άλλους Αγίους. Είναι από τους πιο
αγαπητούς Αγίους σε όλο τον ελληνικό λαό και γιορτάζεται στις 27 Αυγούστου.
Κάνει αρκετά θαύματα στους πιστούς που επικαλούνται το όνομά του. Ποιός δεν
θυμάται τη γιαγιά του να λέει «΄Αγιε μου Φανούριε, φανέρωσε...» και να τάζει
πίτα ή κερί στη χάρη του!
Για τους απλούς ανθρώπους, ο ΄Αγιος Φανούριος είναι η μορφή που πάντοτε θα
βοηθά να βρεθούν τα χαμένα. Από γαμπρούς και νύφες, την υγεία σε κάποιο
άρρωστο, μέχρι απωλεσθέντα πρόσωπα και αντικείμενα.
Για μια στιγμή...
Μενέλαου Πίττα
Ο γέρος μου βρήκε τον ΄Αγιό του το 1970. Τού ‘κτισε
και ξωκλήσι εκεί στην πατρίδα τη μικρή πάνω από τη
σπηλιά.
Ο ΄Αγιος φθάνει στο χωριό προερχόμενος από τη
Μικρά Ασία, κυνηγημένος από τους διώκτες του
Χριστιανισμού.
Βγαίνει στα βράχια σε σπηλιά πάνω από τη θάλασσα.
Η σπηλιά γίνεται το καταφύγιό του και μετά χώρος
προσκυνήματος για τους ντόπιους. Τα βράδια, με
αγριεμένη θάλασσα, ο ΄Αγιος καλπάζει με το άλογό του
πάνω από τα κύματα, για να τα ησυχάσει.
Μετά, κουρασμένος αλλά ήσυχος, αφού προστάτευσε όσους κινδύνευσαν,
γυρίζει στη σπηλιά, τινάζει τα φύκια από πάνω του, επιστρέφει στην εικόνα και
παριστάνει τον ξύλινο.
Εκεί στην πατρίδα τη μικρή, η ζέστη, τα βράχια και το φως, η απλότητα, η πραότητα
και η διακριτικότητα των ανθρώπων, τα μικρά σπίτια δίπλα στη θάλασσα δίναν
όλα την αίσθηση του ιερού και ευλογημένου. Κάτι ζωογόνο συντηρούσε τα πάντα.
Η μαγεία του Θεού και των ανθρώπων επενεργούσε ακόμη. Το φως διείσδυε
κατευθείαν στην ψυχή σε μια μεταφυσική ευδαιμονία. ΄Ενιωθες τον άνθρωπο να
αφήνεται στις φυσικές δυνάμεις και να αρκείται στον απλό τρόπο.
Και σε μια μέρα οι ΄Αγιοι έφυγαν τόσο μυστηριακά όπως ήλθαν. Την ημέρα της
Αναλήψεως την ΄Ανοιξη του 1974.
Τότε έγινε και η τελευταία λειτουργία στο ξωκλήσι του Αγίου Φανουρίου του
Αϊγιωρκίτη από τον Παπακυριάκο.
Οι τόποι αυτοί θα ανήκουν πάντα στους Αγίους τους.
